Het Dakar-lijstje: Vijf Honda’s die Dakar-geschiedenis schreven

Aan de hand van vijf motorfietsen blikken we terug op Honda's rijke geschiedenis in de Dakar-rally. 

1. XLS 500 (1981)

Alle begin is moeilijk, en dat geldt zeker voor de Dakar-rally, ook als ‘Big Red’. Voor de Dakar van 1981 zette Honda France een team van vijf rijders in. Met de 24-jarige Cyril Neveu, de winnaar van de twee eerste edities, dacht de importeur een sterke kopman te hebben aangetrokken. De XLS 500 was voorzien van eencilinder viertakt blok, dat geprepareerd werd door Honda’s RSC-afdeling (Racing Service Center), de voorloper van HRC. Het rijwielgedeelte van de machines werd in het atelier van Honda France in Marne-la-Vallée klaargestoomd. Naast Neveu telde het door camera-fabrikant Minolta gesponsorde team nog vier andere rijders: Gilles Desheules, Philippe Vassard, Louis Leandri en Bernard Rigoni.

Een kettingbreuk tijdens de proloog nabij Orléans deed favoriet Neveu meteen 25 minuten verliezen. Een opdoffer die hij nooit meer te boven zou komen gedurende Dakar ’81. Maar dat de XLS 500 wel degelijk competitief was, bewezen de vier etappezeges van de overige Minolta Honda-rijders.

2. XLR 550 (1982)

Voor de editie van 1982 ging Honda Japan zich met de zaken bemoeien. De XLS 500 moest plaats ruimen voor de XL550R. De cilinderinhoud steeg dus naar 550 cc, waardoor de machines iets krachtiger waren dan hun voorganger. Maar misschien nog wel belangrijker was het feit dat de XL550R voorzien was van een Pro Link achterbrug, waardoor de machine één enkele achterschokbreker had in plaats van stereovering. De combinatie mono-shock en linksysteem bleek offroad een stuk efficiënter. Bovendien lag de tankcapaciteit van de XL550R gevoelig hoger dan die van z’n voorganger (32 ipv 42 liter).

Het succes bleef niet uit en kopman Neveu boekte z’n derde eindzege in de Dakar, voor teamgenoot Philipper Vassard. In de jaren daarna bleek echter dat de eencilinder Honda’s stelselmatig terrein moesten prijsgeven aan de dikkere tweecilinders.

3. NXR 750 (1986-1989)

De media-aandacht die de Dakar genereerde en de aantrekkende verkoop van dikke allroads was ook de Honda-bazen niet ontgaan. Voor de editie van 1986 broedden de HRC-ingenieurs een wel heel bijzondere machine: de NXR 750.  De door een 45° V-twin aangedreven NXR750 had een cilinderinhoud van 779 cc en een maximaal vermogen van 70 pk, al zou dat in de loop der jaren richting 75 pk evolueren. Met een tankinhoud van 57 liter was de NXR 750 een echt woestijnwapen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de NXR750 eigenlijk de blauwdruk was voor de ontwikkeling van de Africa Twin.

Dat HRC niets aan het toeval had overgelaten bleek uit de manier waarop Neveu de zege naar zich toetrok in de 15.000 km lange Dakar-rally van 1986. Een jaar later zou de combinatie NXR750 en Neveu dat nog eens overdoen. Ook in 1988 en 1989 won de NXR maar dan respectievelijk met de Italiaan Edi Orioli en Fransman Gilles Lalay in het zadel.

4. Honda EXP-2

In 1995 keerde Honda officieel terug in de Dakar en dat met de experimentele EXP-2. In tegenstelling tot alle andere Honda’s uit dit lijstje was deze géén vier-, maar wel een tweetakt. Het project werd niet door HRC gerund, maar wel door de R&D-afdeling van Honda. Zij wilden de toekomstige mogelijkheden van een geïnjecteerde tweetaktmotor bestuderen. Behalve de cilinderinhoud van 402 cc, is er maar weinig officieel bekend over de EXP-2. Het project deed destijds wel veel inkt vloeien, maar werd na de Dakar ’95 onmiddellijk weer in de koelkast gestopt. Wat maakt dat deze EXP-2 meer dan een kwarteeuw later nog steeds in mysterie is gehuld.

De twee rijders van het team waren Fransen Jean Brucy en Richard Sainct (die later driemaal de Dakar zou winnen). Sainct zou in 1995 echter Dakar niet halen, want bij crash brak hij z’n sleutelbeen. Teamgenoot Brucy werd wel vijfde in de eindstand waarmee meteen ook het potentieel van de EXP-2 bewezen was.

5. CRF 450 Rally

Honda maakte in 2013 officieel z’n comeback in de Dakar-rally met een racemachine die op de CRF450X enduro gebaseerd was. Het jaar daarop werd de CRF 450 Rally gelanceerd. Deze eencilinder had een iets andere cilinderkop dan z’n voorganger. Namelijk geen enkele bovenliggende nokkenas, zoals dat bij alle Honda offroads tot dan toe het geval was, maar een dubbele bovenliggende nokkenas. Ook het rijwielgedeelte werd aangepakt, zo werd het conventionele aluminium subframe vervangen door een koolstofvezel exemplaar. Een langere wielbasis moest voor meer stabiliteit zorgen bij de topsnelheden van meer dan 175 km/u! Daarbovenop introduceerden HRC ook nog eens een tractiecontrole-systeem. Met een rijklaar gewicht van 175 kg woog de CRF 450 Rally 10 kg minder dan z’n voorganger.

In de jaren daarna bleven de HRC-ingenieurs voortdurend de CRF 450 Rally bijschaven. Zo werden de machines voor de edities van 2016 en 2017 met een semi-actieve ophanging uitgerust. Verdween deze technologie van de rallymotoren in 2018, dan werd de ervaring gebruikt voor  de ontwikkeling van elektronische vering op de CRF 1100 L Africa Twin.

In de Dakar 2020, de eerste editie van de rally in Saoedi-Arabië, kon Honda eindelijk terug de macht grijpen. Het was de Amerikaan Ricky Brabec die Honda, voor het eerst in meer dan 30 jaar, terug op het hoogste podiumtrapje bracht.

Tekst: BJ

Foto's: Honda Pro Racing, Motorrad