Het sport-lijstje: 5 legendarische rood/witte Yamaha's

De rood-witte YZR-M1 van Yamaha's testteam was een opgemerkte verschijning tijdens de recente MotoGP-testen in Qatar. Omdat het testteam niet aan sponsorcontracten gebonden is kon de door Cal Crutchlow bemande machine in de klassieke rood/witte Yamaha-kleuren op het circuit verschijnen. Het feit dat Yamaha dit jaar z'n zestigste verjaardag in de Grands Prix viert was de directe aanleiding voor deze gesmaakte metamorfose. 

We zouden het bijna vergeten zijn, maar tot midden jaren '90 waren rood en wit gewoon de officiële Yamaha-competitiekleuren. Niet alleen reden de fabrieks-Yamaha's in de GP's, die kleurencombinatie rond - zij het met het logo van een bekend Amerikaans tabaksmerk op hun flanken, maar ook de productie-competitiemachines kwamen 'standaard' in die kleuren. Hieronder hebben we vijf legendarische en minder legendarische competitie Yamaha's in die rood/witte livrei opgelijst. 

1. PW50

Deze kleine, schattige machine is de PW50. Deze initiatiemotor werd in 1981 voor het eerst op de markt gebracht in Europa en Noord-Amerika. Yamaha had goed nagedacht over het concept van de 50cc tweetaktmachine Zo was de PW50 voorzien van een automatische centrifugale koppeling, zodat er niet geschakeld moest worden. Op een dergelijke lichte machine verwacht je niet meteen een cardanas, maar toch opteerde Yamaha er voor als secundaire transmissie. Die keuze had twee redenen, enerzijds was een cardan veiliger voor jonge kinderen én tegelijkertijd een stuk onderhoudsvriendelijker. Dankzij de relatief stille motor kon je de PW50 ook in je eigen achtertuin inzetten. Maar de PW50 groeide al snel uit tot een machine waarop héél veel rijdertjes hun eerste stappen in competitie zetten. Bleven de verkoopsuccessen van de PW50 grotendeels onder de radar, dan was de concurrentie er toch jaloers op. Zodanig dat zelfs 'Big Red' een tegenhanger, de QR50, op de markt bracht. 

Misschien is de PW50 wel de belangrijkste Yamaha-competiemachine aller tijden en dat omdat iedereen met naam en faam in de hedendaagse motorsport wel zijn, of haar eerste motorstappen op deze 'grote kleine' heeft gezet. Veertig jaar na z'n lancering staat de PW50 nog steeds in de Yamaha-catalogus, maar dan in de gekende blauw-witte kleuren.

TZR 250

Dit is de TZ250 zoals hij in 1983 in Yamaha's competie-catalogus stond. Opvallend is dat de machine toen nog met spaakwielen in plaats van gegoten racevelgen werd geleverd. Een ingreep die de verkoopprijs moest drukken. De TZR50 was dan ook dé kwartliter-racer bij uitstek voor 'privateers' en dat zowel in nationale kampioenschappen over de hele wereld als in de Grands Prix. Sommige rijders zetten deze machine ook in voor de toenmalige 350 cc-klasse. Bij z'n debuut in 1973 was de TZ250 één van de weinige betaalbare productie-racers én bovendien watergekoeld. De TZ250 zou tot en met 2009, het laatste jaar van de tweetakt kwartliter GP's, in productie blijven.

YZ500M

Vanaf 1987 deed Yamaha opnieuw een gooi naar de wereldkroon in de 500cc Motorcross GP's en wel met deze YZ500M. Op het moment dat Yamaha met de luchtgekoelde YZ490 nog een verouderde machine voor de halfliter-klasse in z'n catalogus had staan, was deze YZ500M 'cutting edge'. Zelfs in de tweede helft van de jaren '80 waren stalen buizen frames nog steeds de norm in de Motorcross GP's, Yamaha bracht daar met het aluminium frame van de YZ500M verandering in. Uiteraard was het dikke tweetaktblok ook watergekoeld. De YZ500M maakte z'n internationaal debuut tijdens de Enduro du Touquet van 1987 en dat in de blauw/gele kleuren van de Franse Yamaha-importeur Sonauto. De Zweedse coming man Leif Persson won meteen in het zadel van deze bijzondere Yamaha. Al viel z'n jonge gelegenheids-teammaat John van den Berk wel uit. Van den Berk viel in Le Touquet in voor Jacky Vimond. De Franse wereldkampioen 250 cc van 1986, had zich enkele maanden voordien geblesseerd tijdens z'n titelviering.

Vimond, die als kopman van het team was aangetrokken, zou nooit helemaal terug de oude worden en bleek dan ook niet echt competitief in de koningsklasse van het WK Motorcross. Met Persson scheidden na het seizoen 1987 de wegen, hij werd vanaf 1988 vervangen door de Fin Kurt Ljunqvist. Omdat de verkopen van 500 cc crossmotoren in die tijd hard terugliepen schrapte Yamaha z'n plannen. Er kwam dus nooit een productieversie van de YZ500M en na het seizoen 1988 konden de fabrieksmachines naar het museum.

4. YZ400M

In 1997 keerde Yamaha terug naar de 500 cc Motorcross GP's en wel met een heus fabrieksteam. Dat laatste is belangrijk omdat Yamaha in de jaren '90 z'n officieel engagement in het WK Motorcross uitbesteedde aan privé-teams (Rinaldi in het WK 250 en Dixon Racing in de 125 cc). Maar omdat de YZ400M een gloednieuwe machine was, en een prototype, werd het team vanuit de fabriek in Japan aangestuurd. Niettemin was de operationele basis in het Limburgse Lummen gevestigd. Met de Italiaan Andrea Bartolini en de Zweed Peter Johansson had Yamaha ervaren rijders geselecteerd. Dat moest ook wel, want zij zouden voor een groot deel de ontwikkeling van Yamaha's eerste viertakt crossmotor op zich nemen. De fabrieks YZM400F onderscheidde zich met z'n rood/witte kleurstelling van de toenmalige donkerblauwe Yamaha-productiecrossers. Anders dan de rechtstreekse concurrentie in de 500 cc-klasse mikte Yamaha met de YZM400F op een laag gewicht (net 102 kg) én een hoge handelbaarheid. Bij een perstest, eind augustus 1997 op het circuit van Neeroeteren, bleek dat Yamaha die objectieven ruimschoots gehaald had. Vanaf 1998 stond de YZ400F productieversie bij de Yamaha-dealers, maar dan wel in blauw/witte kleuren.

5. YZR500

De rood/witte machine hierboven is de YZR500 waarmee Tadahiko Taira van 1983 tot en met 1985 de 500 cc-klasse van het All Japan Championship domineerde. De Japanse fabrikanten lieten hun testrijders in dit eigen nationaal kampioenschap tegen elkaar uitkomen. De typeaanduiding YZR gold alleen voor fabrieksmachines, al had Yamaha ook nog eens een soort van interne 'code'. Alle fabrieksmachines kregen een OW-code. Die van deze YZR500 uit 1985 is OW81. De watergekoelde viercilinder 500 cc machines maakten hun debuut tijdens het GP-seizoen 1974 en zouden tot en met 2002 meedraaien in de GP's.  In totaal behaalde de YZR500 tien wereldtitels en dat in de handen van Giacomo Agostini (1975), Kenny Roberts (1978, 1979, 1980), Eddie Lawson (1984, 1986, 1988) en Wayne Rainey (1990, 1991, 1992). 

Tekst: BJ

Foto's: Yamaha Global, Yamaha brochure 1983