Op pad met Wim de motorcoach

Shadowman

Laat er geen twijfel over bestaan. Met onze onderkop willen we niet zeggen dat een motorcoach per definitie een man hoeft te zijn. Een motorcoach, man of vrouw, opereert vanuit de schaduw van zijn kandidaat. De motorcoach kijkt, (be)oordeelt en geeft daaruit voortvloeiende aanwijzingen. Hij of zij belichaamt in de schaduw van de kandidaat de toegepaste wetenschap van de leer van het motorrijden. Dat klinkt serieus, maar in realiteit was mijn eerste coaching vooral een luchtige ervaring, niet dwingend maar wel leerrijk. Wat ik vooral onthoud, is de vrijheid die ik kreeg om op m’n eigen tempo mijn fouten in te zien en ze te herstellen.

Tekst en foto’s: Patrick De Smet

Ik rij al twintig jaar met de motor. Wanneer kreeg ik dan het idee dat een coaching me wel eens naar next level kon brengen? Mijn motorverhaal begon eind de jaren zeventig, want toen had ik wel eens populaire brommermerken zoals Zundapp en Kreidler onder m’n kont. Net als elke tiener had ik toen een krap budget en mijn brommers hadden al best wat kilometers op de teller. Een moegetergd exemplaar heeft mij indertijd zelfs rechtstreeks de sloot ingeleid, maar behalve wat gras tussen de tanden en modder aan de schoenen zonder erg.

Mijn motorverhaal begon pas echt rond 2005. Ik was een van de prijsbeesten die met zijn gewoon autorijbewijs zo kon opstappen en vanaf de eerste kilometer de gashendel van zijn ‘brave’ chopper volledig mocht opengooien. De ingesteldheid was toen vooral ‘al doende leert men’. Dat is wellicht het motto van heel wat motorrijders uit het oertijdperk, toen ‘motorrijschool’ nog een vies woord was. Ondertussen staan er behoorlijk wat kilometers op mijn teller, maar toch voel ik bij sommige conflictueuze verkeersituaties dat mijn reactievermogen en vaardigheden niet altijd even scherp staan. Een bocht in de Vogezen die alle hens aan dek riep, in combinatie met een tegenligger met onvoorspelbaar rijgedrag, deed mijn ogen vorig jaar volledig opengaan. In een flits was al mijn zelfvertrouwen weg. Mijn reflex was om vervolgens het internet af te schuimen op zoek naar de betere rij- en bochtentechniek. Dokter Google biedt dan soelaas. Maar al snel lopen al die bochten en technieken helemaal door elkaar, soms spraken ze elkaar zelfs tegen, met als resultaat wat geëxperimenteer dat uiteindelijk nergens heen leidt. Toen flitste het begrip ‘coaching’ voor het eerst door m’n hoofd, en toen kwam motorcoach Wim Depraetere op het toneel.

Wim, wat motiveert jou om motorrijders te coachen?

“Daar een exact zwart/wit antwoord op geven is moeilijk. Zoiets groeit. Het idee om te beginnen coachen ontstond bij de Mertens Riding School op het circuit van Mettet. Daar wordt heel vaak met individuele begeleidingen gewerkt. De sessies worden samen met Stéphane Mertens en andere coaches geëvalueerd. Daar ontdekte ik dat veel van deze technieken ook toepasbaar waren op motorrijders die gewoon op de openbare weg rijden. De vaardigheden die ik wil overbrengen zijn een goede basis om een reeds aangeleerde rijstijl verder te ontwikkelen. Wellicht is mijn stijl, mijn denkwijze en mijn techniek niet de enige juiste, en kan je dus met andere technieken ook een goede rijstijl kweken.”

“Volgens mij is er een wezenlijk verschil tussen een coach en een instructeur. Waarom ik koos voor het eerste? Als coach trekt het mij aan dat ik kan verder bouwen op wat iemand al in huis heeft. Bijleren kan dan op individuele basis en aan het eigen tempo van de kandidaat. Een instructeur werkt anders en daar vervalt de voorgeschiedenis van de kandidaat grotendeels. Die probeert namelijk in de eerste plaats om de cognitieve vaardigheden op een hoger niveau te krijgen. Dat is de schoolse benadering. Het was mij snel duidelijk dat mijn ambitie eerder bij coaching ligt.”

Wat is er zo uniek aan jouw manier van coachen?

“Ik werk niet met conventionele cursussen, maar heb mijn eigen methode en werk daarvoor op de openbare weg, met radiocommunicatie (met oortjes) en een onboardcamera. Met de radio kan ik aanwijzingen geven over de te volgen route en zo kan ik meteen reageren op de rijstijl die ik waarneem. Dankzij de camera kan ik tijdens de regelmatige stops het opgenomen beeldmateriaal te tonen en de rijder zelf confronteren met zijn of haar manier van rijden. Verschillende situaties volgen elkaar op en worden onmiddellijk besproken. Door de ervaringen van de kandidaat te combineren met mijn opmerkingen en aanwijzingen, probeer ik te vermijden dat we repetitieve situaties krijgen zoals op een afgesloten terrein met kegeltjes. Er is dus ter plekke veel uitwisseling tussen de rijder en zijn coach, zo worden mijn opmerkingen heel tastbaar en duidelijk. Dat vind ik een grote meerwaarde.”

Hoe kwam je tot het gebruik van deze technieken?

“Bij een coaching kreeg ik vaker de opmerking dat ik de enige ben die kan zien hoe de kandidaat rijdt. Dankzij de videobeelden kan ik mijn waarnemingen ook tonen aan de kandidaat zelf, wat mijn aanbevelingen minder abstract en veel concreter maakt. Voortdurend goed blijven kijken blijft voor mij als coach altijd de belangrijkste taak. Mijn technische kennis over motorfietsen laat me ook toe om aankomende situaties in te schatten. Op basis van de situatie en de bewegingen van de rijder moet ik aanwijzingen geven met welke rijstijl hij of zij de situatie moet benaderen. Daarvoor heb ik de radiocommunicatie nodig. Deze audiovisuele aanpak is een grote meerwaarde en zorgt voor meer verbinden tussen de coach en de kandidaat, ontdekte ik al snel.”

Op pad met motorcoach Wim

Wim en ik starten de cursus op de pittoreske markt van Oudenaarde om vandaar zonder schroom de heuvels van de Vlaamse Ardennen in te duiken. De zon verwelkomt ons uitbundig wat me nog meer zin doet krijgen in deze coachingsessie. Het is nog vroeg, dus starten we het eerste theoretische gedeelte op het terras van een gesloten café. Wim haalt zijn laptop tevoorschijn en vertelt over het samenspel van banden, remmen, geometrie van de motor en de handelingen die je als motorrijder vaak zonder nadenken uitvoert. Het inzicht dat ik hiermee verwerf moet mij in staat stellen beter te anticiperen op aankomende situaties en de motor en mijzelf als piloot ten allen tijde onder controle te houden. Tot zover de theorie. De praktijk zal snel uitwijzen dat je twintig jaar ‘learning by doing’ niet zomaar uitveegt.

Tegen de middag wordt veel duidelijk, en al gauw voel ik met terug een beginneling die zichzelf op een aantal vlakken moet heruitvinden. Zo blijkt mijn kijktechniek toch niet volledig wat hij zou moeten zijn. Daarnaast is mijn houding te stijf en te weinig dynamisch gericht op aankomende situaties. De herhaaldelijke stops met bijhorend beeldmateriaal bewijzen dat duidelijk. De aanwijzingen die Wim door de oortjes geeft tijdens het rijden vragen een geconcentreerde aanpak. Wanneer ik mijn kijktechniek en houding begin aan te passen, komt dat aanvankelijk geforceerd over. Ik voel me een danser die zijn danspassen zo sterk wil accentueren dat ze burlesk overkomen. Maar na een uurtje begint de aanpak te lonen. Wim vertelt in heldere en onderbouwde taal waar het vooralsnog fout gaat en waar de verbeterpunten liggen. Mijn geforceerd rijgedrag begint na enige tijd meer natuurlijk aan te voelen. Waar het kan bereik ik met mijn GSA steeds scherpere hellingshoeken, of net niet waar dat niet hoeft. Mijn ogen gaan zich meer en beter richten op het punt waar we heen moeten en ik durf mijn lichaam meer te laten hangen of te laten meedraaien vanuit de heupen. Is dit de soepelheid die ik nog miste? Mijn rijstijl krijgt zo een dynamischer karakter. Het lijkt alsof ik met vloeiende heupbewegingen het ritme van mijn danspartner gevonden heb.

Wat hoop je met een coachingsessie te bereiken Wim?

“In de eerste plaats wil ik de kandidaat inzicht geven in hoe de dynamica van de motor invloed heeft op het rijgedrag en omgekeerd. Hoe de bewegingen en handelingen van de rijder de reacties van de motor beïnvloeden. Ik hoop dat de rijder op het einde van de cursus aanvoelt hoe alles inwerkt op elkaar. Elke input heeft namelijk zijn consequenties. Moderne motoren zijn uitgerust met een hele reeks aan elektronische hulpmiddelen die veel kunnen maskeren. Omdat geen enkele motor voor jou kan kijken, blijft kijktechniek voor mij altijd één van de belangrijkste aspecten. Zonder goede kijktechniek kan er geen correct rijgedrag bestaan. De motorrijder blijft altijd de risicomanager, nooit de motor zelf. Als ik in de loop van de coachingsessie merk dat de kandidaat de technieken gaat toepassen die nodig zijn om het juiste samenspel tussen motorrijder en machine te creëren is mijn doel bereikt. En dat is precies waar ik mijn voldoening uithaal.”

Wie wil je bereiken met je coachings?

“Iedereen die met een motor rijdt komt in aanmerking. Het type motorfiets, het niveau of de motivatie van de rijder maakt mij niet uit. Ook gender noch leeftijd spelen een rol, want die beïnvloeden het gedrag van de motor, de verkeerswetgeving en de verkeerssituaties niet."

"Een coaching is een groepswerk. Het is een interactief gebeuren met de rijder die ernaar streeft zijn rijtechniek naar een hoger niveau te brengen. Elke kandidaat heeft zijn eigen verhaal en persoonlijke redenen om een coaching te volgen. Soms gaat het over aanbrengen van basistechnieken, soms over het afwerken van details bij meer ervaren rijders. Hoe dan ook: een coaching is altijd leerrijk voor beide partijen. Debutant of ervaringsdeskundige, iedereen krijgt bij mij de aandacht die ze verdienen. Ik stel mijn ervaring ten dienste van de kandidaten om ervoor te zorgen dat ze veiliger kunnen rijden en nog meer plezier krijgen in het motorrijden zelf.”

Naarmate de sessie vordert begin ik mij beter en zelfzekerder te voelen in mijn rol als risicomanager. Het zelfvertrouwen wordt groter, zonder dat ik mezelf overschat. Deze sessie met Wim heeft mij vooral duidelijk gemaakt dat zelfstudie – zoals ik mezelf heb leren motorrijden – altijd een zeker vorm van zelfoverschatting met zich mee brengt. Motorrijders gaan er misschien te snel van uit dat ze alles doen zoals het hoort, maar een uurtje rijden met een coach in je kielzog maakt al snel duidelijk dat dit niet zo is. Verbeterpunten worden dankzij de aanpak van de coach soms pijnlijk snel duidelijk. Een coach die altijd rustig blijft en geen dwingende houding hanteert voelt voor mij als essentieel aan. Als kandidaat blijf je zo de rust in je hoofd behouden die nodig is om gaandeweg je techniek te verbeteren. Zonder dat je het gevoel krijgt dat er een kat met argusogen achter je aanrijdt, klaar om je te bespringen van zodra je afstapt. Deze sessie was duidelijk wat ik nodig had om mijn doel te bereiken. Ik kan nu zelfzekerder de weg opgaan, met verbeterde rijtechniek. Begrijpen wat je wanneer moet toepassen is daarin heel belangrijk en daarin hielp de audiovisuele aanpak van Wim me echt vooruit.

Voor jou stopt het aan het einde van de coaching Wim. Wat begint er dan voor de rijder?

“Oefenen, oefenen en nog eens oefenen, dat is het sleutelwoord. De sessie is een eenmalig gebeuren dat je handelingen aanscherpt maar ze daarom nog niet tot een automatisme maakt. Dat bereik je alleen door intensief te oefenen. En ga je toch nog twijfelen over bepaalde aspecten, dan sta ik altijd open om vragen te beantwoorden. In die zin stopt het voor mij ook, net zoals voor de rijder. Oefening baart werkelijk kunst. Nog een gouden tip: blijf ook altijd kritisch tegenover wat je op het internet ziet verschijnen rond rijtechnieken. De beste stuurlui staan aan wal, de beste motorrijders vind je vooral op de motor.”

Waar sta ik nu?

Na de sessie kwam het er inderdaad op aan om te oefenen. Tijd om motorkilometers af te malen met de aangeleerde technieken in het achterhoofd. In de eerste plaats viel me op dat ik nog meer plezier beleef aan motorrijden dan vroeger. Na al die jaren rijervaring is dat echt een verrassing. In de eerste weken na de sessie paste ik de technieken echt obsessief toe, maar gaandeweg gebeurde de interacties echter zonder erbij na te denken. Wanneer nodig, stralen ze uit naar mijn handen, voeten, ogen en lichaam. Ik heb stukken meer controle over de motor en voel dat ik op scherp sta, dat ik over de aangeleerde technieken kan waken zodat ze niet terug ontsnappen. Want daarin schuilt het grote gevaar. Motorrijden is voor velen onder ons een automatisme geworden en ook foute technieken kunnen een automatisme worden. Een motorcoaching is dan essentieel om even je ogen te openen, je techniek terug aan te scherpen en je focus te verleggen naar waar het nodig is.

Dat er vandaag verplichte rijlessen bestaan voor beginnende motorrijders, vind ik absoluut een verbetering tegenover vroeger. Toch schuilt ook bij hen het gevaar dat je de daar aangeleerde technieken begint te personaliseren. Conclusie? Elke paar jaar een coachingsessie is een meerwaarde voor iedereen.