MTG Septentrionalis ommelanden route

Sluis Gaarkeuken is een schutsluis in het Van Starkenborghkanaal bij Gaarkeuken in de gemeente Westerkwartier in de provincie Groningen. Het kanaal is CEMT-klasse Va. De huidige schutsluis in Gaarkeuken is in de jaren 1975-1980 aangelegd en kostte destijds 20 miljoen gulden . De officiële opening van de sluis vond plaats op 17 oktober 1980 door commissaris van de koningin Edzo Toxopeus. De huidige sluis is de derde die op deze plek is gebouwd: In 1864 werd een kleine schutsluis aangelegd ten noorden van het toenmalige Kolonelsdiep met een afmeting van 26 bij 2 meter met een diepte van 2 meter. Met de toename van de scheepvaart werd in 1924 een nieuwe sluis geplaatst van 190 bij 10 meter met een diepte van 3 meter. In de Tweede Wereldoorlog raakte deze sluis zwaar beschadigd. In verband met de toename van het scheepvaartverkeer werd ten slotte in de jaren 1970 de huidige sluis gebouwd.

De Westerhornermolen of kortweg Westerhorner is een poldermolen tussen het dorp Grijpskerk en het gehucht Gaarkeuken. De molen bemaalde het gebied van het waterschap de Westerhornermolenpolder zuid van Grijpskerk.De molen werd in 1829 gebouwd en bleef tot in de jaren vijftig van de twintigste eeuw op windkracht in bedrijf. Na de plaatsing van een dieselmotor werd de aandrijving door middel van windkracht niet meer gebruikt en raakte de molen ernstig vervallen. In 1988 keerde het tij en werd de molen in oude luister hersteld. De vijzel kan zowel elektrisch als door windkracht worden aangedreven en de molen is als zodanig nog steeds een werkend gemaal. Door enkele vrijwillige molenaars wordt er zeer regelmatig op windkracht met de molen gemalen. De Westerhorner, die voorzien is van het zelfzwichtingssysteem was eigendom van de Molenstichting Westerkwartier, thans de Stichting De Groninger Poldermolens.

Het kanaal werd gegraven in 1659. Hierbij werd het Tarjat deels vergraven en verdween de oude verbinding met het Hoerediep. De naam Poeldiep komt van het vroegere haventje in het dorp, dat was gegraven rond de 'poel', een oude kolk die was ontstaan bij een dijkdoorbraak. Nadat het Hoendiep was gegraven tussen 1654 en 1657, werd het Poeldiep uitgegraven tot een kanaal en werd er een jaagpad langs aangelegd om zo een bootverbinding met de stad Groningen te verkrijgen, vanaf 1674 ook met overdekte snikken. In 1859 werd de diepe haven van Grijpskerk deels gedempt met bagger uit het Hoendiep om plaats te maken voor een marktterrein. In 1867 werd nog een deel gedempt voor de aanleg van de begraafplaats van Grijpskerk.

Dit is Houwerzijl (De Marne)

De Kooienburg is een monumentale boerderij gelegen aan de Vlakkeriet buiten het Groningse dorp Zuurdijk, tussen Zuurdijk, Niekerk, Ulrum en Leens.

In november 1922 ging de oude boerderij Kooienburg van het echtpaar Djurre Siccama en Jantine Toxopeus in vlammen op. De nieuwe Kooienburg werd in 1923 gebouwd naar een ontwerp van de architect Willem Reitsema. Een bijna identieke boerderij werd naar zijn ontwerp gerealiseerd bij Oudedijk; de Klinkenborgh. De villaboerderij is van het kop-hals-romptype. De kop, het voorhuis, heeft het karakter van een villa. De romp wordt gevormd door een grote driekapsschuur van zeventien meter hoog met een inpandige dienstwoning. Aan de oostzijde van het voorhuis ligt een serre met een plat dak. In het interieur zijn diverse Art decomotieven bewaard gebleven.

De 19e-eeuwse rolpaal werd geplaatst aan het jaagpad naast het Hunsingokanaal ten westen van de monding van de Houwerzijlstervaart. Dergelijke palen werden gebruikt als hulpmiddel bij het jagen van schepen.
De circa 285 cm hoge paal bij Leenstertillen bestaat uit een vierkante, houten zuil bekroond met een Dorisch kapiteel. De zuil is wit geschilderd, de houten rol en top en voet van de paal zijn zwart. De rol is met een ijzeren beugel aan de paal bevestigd.

De voormalige visserswoning aan de Zuster A. Westerhofstraat 47 in Leens in de Nederlandse provincie Groningen is een monumentaal pand gebouwd in 1772 aan de voormalige haven aan de Leenstervaart .
Aan de Zuster A. Westerhofstraat in Leens staat de in 1772 gebouwde visserswoning. Het achterhuis van de woning dateert uit een later periode; dit deel van de woning werd gebouwd in de tweede helft van de 19e eeuw. De visserswoning stond aan de voormalige haven van Leens, die is verdwenen na de demping van het noordelijke deel van de Leenstervaart. In de jaren 1985 en 1986 is het pand ingrijpend gerestaureerd. Het interieur bevat waardevolle onderdelen als een met plavuizen belegde gang, twee beschilderde bedstedenwanden uit de 18e eeuw, waarvan één met trompe-l'oeilschildering, een schouw uit de 19e eeuw en een jeneverkastje.

De Petruskerk is het grootste kerkgebouw van het dorp Leens in de Nederlandse gemeente Het Hogeland en is gelegen op een van de wierden waarop het dorp is gebouwd. In de middeleeuwse kerk zijn romaanse, romanogotische en gotische elementen terug te vinden.De huidige kerk zal niet de eerste kerk van Leens geweest zijn. De Ommelanden zijn gekerstend door Liudger, die later bisschop van Münster zou worden. Samen met Oost-Friesland vormden de Ommelanden het aartsdiakenaat Frisia. Dit werd onderverdeeld in dekenaten die hier proostdij werden genoemd. De proostdijen, waar Leens er een van was, gaan volgens de overlevering terug op de kerken die Liudger zelf gesticht zou hebben aan het einde van de achtste eeuw. De eerste kerk zal dan uit die periode dateren. Ook het patronaat duidt op een belangrijke positie als eerste kerk in de regio. De proostdij van Leens, die twaalf kerspelen omvatte, viel samen met het historische gebied de Marne.

De woning aan de Wierde 2 werd rond 1875 gebouwd in opdracht van de landbouwer Jacob de Vries uit Douwen en zijn echtgenote Bouke Dob. Na het overlijden van De Vries in 1893 verkocht zijn weduwe het pand in 1895 aan ene Enne Boer. Rond die tijd zal de woning ingrijpend zijn verbouwd. Het gebouw kreeg een eclectisch uiterlijk, met een neorenaissance topgevel aan de zuidzijde . Het bakstenen huis is geheel bepleisterd. In de oostgevel bevindt zich een blind raam met een vrouwenfiguur . De H-ramen zijn aan de bovenzijde gedecoreerd met sierwerk , evenals het portiek met ingang aan de zuidzijde van de woning. De erkerkamer bevat een gedecoreerde schouwpartij met een gesneden spiegel. Ook het plafond en de deur zijn rijk gedecoreerd. De groene, blauwe en vergulde kleuren zijn nog origineel. De voortuin met perken en wandelpaden is in de loop der tijd verdwenen. Naast en aan de achterzijde van de woning bevindt zich een tuin met markante, oude bomen. In het begin van de vijftiger jaren van de 20e eeuw is het huis in het bezit geweest van de gereformeerde kerk; er zouden in die periode kerkdiensten op de zolderverdieping zijn gehouden.

DoeZoo Insektenwereld, ook wel bekend als Natuurpark Insektenwereld of NatuurDoePark Insektenwereld of NatuurDoeZoo Insektenwereld, is een dierentuin in het Groningse dorp Leens. De dierentuin richt zich vooral op insecten en heeft daarnaast een aantal andere soorten, met name insectenetende planten en insectenetende diersoorten.

Dit is Leens (De Marne)

De vruchtbare weidegronden langs de friese kust vormden een aantrekkelijke plaats om zich te vestigen. Echter wisselden periodes van overstromingen en periodes waarin het land grotendeels droog lag elkaar af. Hoewel de bewoners van dit gebied als vestigingsplaats vaak al bestaande natuurlijke hoogtes uitkozen zoals kwelderruggen en oeverwallen woonden er in de beginperiode van kolonisatie veel mensen op maaiveldniveau. Lang niet iedereen slaagde er dus in om de voeten droog te houden wanneer het water, voortgestuwd door storm en hoog tij, de landerijen binnendrong. velen sloegen op de vlucht voor het water, anderen weigerden kennelijk hun landgoed te verlaten en hoogden hun nederzettigen op met mest en kwelderzoden tot langzaam maar zeker hoogtes van soms bijna tien meter werden bereikt. Terpen zijn karakteristieke verschijning in het Friese landschap, ze bevatten tevens een schat aan informatie over de geschiedenis van de provincie. Omdat vanwege de continue zeespiegelstijging ook de bestaande terpen voortdurend moesten worden opgehoogd ontstonden op die manier in de loop der jaren vele lagen in zo'n terp die elk hun eigen verhaal vertellen over een bepaalde periode. Voorwerpen die in de loop der jaren in deze lagen zijn opgegraven hebben dan ook een belangrijke rol gespeeld bij het reconstrueren van de vroege geschiedenis van Friesland en zijn bewoners.
In Groningen zijn terpen meestal “wierdes”. Omdat terp feitelijk dorp betekent, is de naam wierde beter. Wierden zijn eveneens verhoogde woonplaatsen in, aan periodieke overstromingen onderhevige gebieden. De dorpen ontstonden doordat veel van deze huiswierden aan elkaar groeiden tot een dorp. Dit proces is, hoewel gestopt, nog te herkennen in de vorm van 3 of meer verhogingen in het landschap waarop soms nog een boerderij staat.
Na de 14e eeuw was het gevaar van veroveringen door krijgsheren wellicht even groot als die van overstromingen hoewel deze laatste nog veel voorkwamen. Daardoor werden op sommige plaatsten versterkingen, zoals torens en steenhuizen, gebouwd welke vaak niet veel te maken hebben gehad met het ontstaan van wierden. De meeste wierden dateren van voor de grote bedijkingen (vòòr circa het jaar 1.000).
(Bron: Wikipedia)

De Tuinsterwierde is een grote wierde in het oosten van het dorp Leens in de gemeente Het Hogeland in de Nederlandse provincie Groningen. In de middeleeuwen was de Tuinsterwierde bewoond en vormde hij de kern van de buurtschap Tuins.De Tuinsterwierde vormt onderdeel van een kwelderwal, waarop ook Wehe-den Hoorn, Leens, Ulrum, Elens en Vierhuizen liggen. Mogelijk werd de wierde aangelegd op de oeverwal van de Swalve. Ten oosten van de Tuinsterwierde liggen de onbebouwde huiswierden 'Molenheem' en 'Wier' . De oostgrens wordt tegenwoordig gevormd door de Hoornse Vaart.

De rentenierswoning aan de Wierde 31 is een monumentaal pand in Leens in de Nederlandse provincie Groningen.
De woning werd in 1912 gebouwd als rentenierswoning bij naastgelegen monumentale boerderij Tuinsterheerd, die in 1867 was gebouwd. De woning werd ontworpen door de architect T. Reitsema in een overgangsstijl, waarbij gebruik is gemaakt van elementen uit zowel de Jugendstil als uit de chaletstijl. De gepleisterde gevels zijn gedecoreerd met geometrische patronen van gekleurde bakstenen. de rechthoekige vensters zijn voorzien van bovenlichten van glas-in-lood en gekleurd glas. De lateien boven de vensters zijn van natuursteen en dienen tevens als geometrisch ornament. De entree aan de westzijde heeft een portiek; de deur is voorzien van Art decohoutsnijwerk. Aan de noordzijde van de entree bevinden zich twee schilderingen van waarschijnlijk een ridder en een jonkvrouw. De noordgevel heeft aan de oostzijde een driehoekige erker, waarboven een balkon met balustrade, die bekroond wordt met een topgevel met ornamenten in de vorm een klimmend fries van natuursteen en een segmentboogvenster .

Verhildersum is een borg direct ten oosten van het dorp Leens in de gemeente Het Hogeland van de Nederlandse provincie Groningen. Heden ten dage wordt de borg museaal beheerd en is gedeeltelijk in 19e-eeuwse stijl ingericht. De borg kan een groot deel van het jaar worden bezichtigd en heeft een mooie oprijlaan. Aan de achterzijde zijn nog de schietgaten zichtbaar.

Dit is Wehe den Hoorn (De Marne)

Dit is Warfhuizen (De Marne)

De kerk van Saaksum is een driezijdig gesloten zaalkerk met zadeldaktoren in het dorp Saaksum in de Nederlandse provincie Groningen.
De huidige neoclassicistische kerk dateert uit 1849 en staat midden op de dorpswierde. De kerk heeft een ongelede kerktoren uit de zestiende eeuw die aan de noordzijde is voorzien van een korte, meerzijdige traptoren. De toren is een overblijfsel van de eerdere kerk die wellicht al voor de zestiende eeuw werd gebouwd.

Gezicht Saaksum is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Saaksum in de Nederlandse provincie Groningen. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 20 april 1988. Het gebied werd op 27 september 1991 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 16,9 hectare.
Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Joeswert is een actieve korenmolen aan de Mentaweg 1A in het dorp Feerwerd in de Nederlandse provincie Groningen. Vier dagen per week wordt er professioneel met de molen gemalen. Het is een van de weinige molens waar spelt wordt gemalen. Naast de molen staat het molenhuis . De molen is vernoemd naar de direct ten zuiden van de molen gelegen polder Joeswerd, die weer naar de wierde Joeswerd vernoemd is. De molen is van onderen wit gepleisterd.

De molen Joeswert vind je aan de rand van Feerwerd. Het is een korenmolen die in 1855 als koren- en pelmolen werd gebouwd. Na enkele keren bij storm beschadigd te zijn geraakt werd de molen aan het eind van de jaren zeventig geheel gerestaureerd en daarna als productiemolen in gebruik genomen. Dit is een van de weinige molens waar spelt wordt gemalen.

Gezicht Garnwerd is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Garnwerd in de Nederlandse provincie Groningen. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 18 februari 1988. Het gebied werd op 29 augustus 1991 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 9,7 hectare.
Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Meeuw is een korenmolen en voorheen ook pelmolen aan het Reitdiep in Garnwerd in de provincie Groningen.
De molen werd nadat zijn voorganger was afgebrand, herbouwd in 1851. De molen heeft in 1977 een zeer grote restauratie gehad waarbij de molen weer voorzien werd van maalstenen om graan te kunnen malen. Het pelwerk keerde niet terug. De molen is thans eigendom van de Molenstichting Winsum en wordt door een vrijwillige molenaar elke zondag in bedrijf gesteld. Mede vanwege de prachtige ligging aan het Reitdiep en het weidse uitzicht over het grensgebied van Westerkwartier en Hogeland is De Meeuw een grote toeristische trekpleister.

Het waterschap was gelegen tussen het Aduarderdiep en het Reitdiep. De zuidgrens was de Wierumerschouwsterweg, de noordgrens de linker dijk van het Reitdiep, ten westen van Aduarderzijl. Het schap loosde via elf duikers op het Aduarderdiep. Het had dus geen eigen bemaling. Binnen de polder lagen twee afgegraven wierdes die wel werden bemalen.

Gezicht Oostum is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Oostum bij Garnwerd in de Nederlandse provincie Groningen. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 20 april 1988. Het gebied werd op 4 oktober 1991 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 22,7 hectare.

Woldzigt is gebouwd in 1852 en is nog regelmatig in bedrijf. Een groep enthousiaste vrijwilligers organiseert regelmatig evenementen in en om de molen.
Uniek aan deze molen is dat deze zowel voor het malen van graan als voor het slaan van olie kan worden gebruikt. De molen heeft twee koppel maalstenen voor het malen van graan en een oliewerk met een koppel kantstenen voor het slaan van olie.

De Jacobskerk van Roderwolde is een in 1831 gebouwde zaalkerk in de Drentse plaats Roderwolde. De kerk is erkend als rijksmonument.
De Jacobskerk van Roderwolde werd in 1831 gebouwd als vervanger van een kerk die aan de Pastorielaan heeft gestaan ter plaatse van de nog bestaande begraafplaats. De kerk wordt voor het eerst genoemd in 1139. Oorspronkelijk lag de kern van de bebouwing van Roderwolde in deze buurt, in het verlengde van de bebouwing van Sandebuur. In de loop der tijd moest, door inklinking van de grond en problemen met de grondwaterstand, de bebouwing naar het zuiden worden verplaatst.

Foxwolde is een buurtschap annex gehucht in de gemeente Noordenveld, in de Nederlandse provincie Drenthe.Het is gelegen net ten noordoosten van Roden en ten zuidwesten van Roderwolde. Het heeft een eigen postcode en wordt ook weleens een dorp genoemd ondanks dat het geen echte kern heeft. Ten oosten van Foxwolde ligt het natuurgebied De Kleibosch.

De kerk werd gebouwd in de 13e eeuw en werd gewijd aan de heilige Catharina van Alexandrië. In het begin van de 15e eeuw werd het oude koor vervangen door een gotisch koor. Daarna werd aan het einde van de 15e eeuw de toren gebouwd. Bij de restauratie in de jaren dertig van de 20e eeuw werd het pleisterwerk aan de binnenzijde van de kerk verwijderd, waardoor de baksteenstructuur zichtbaar werd.