Rondje Zuid-Holland langs de Lek en de Hollandse IJssel

Ruim 80.000 bezoekers bezoeken in juni 1970 het Holland Popfestival in Kralingen bij Rotterdam. Love en peace, seks en een overdosis drugs en rock-'n roll geven de toon aan: het hippiedom wordt drie dagen achtereen massaal gevierd op de klanken van Santana, de Byrds, Jefferson Airplane en vele anderen. 'Kralingen' was het eerste grote openluchtfestival in Nederland.

De boeg die verwijst naar de schepen die op deze voormalige scheepswerf van Vuijk zijn gebouwd. Alle straten op het binnendijkse Vuykterrein zijn vernoemd naar op de scheepswerf gebouwde schepen beginnend met de letter A. Daardoor heeft deze buurt in het begin ook nog een aantal jaren de naam Schepenbuurt gehad.

Vijf periscopen in het Vuykpark langs de oever van de Hollandsche IJssel bieden een heel andere blik op Capelle. Het ontwerp van het kunstwerk is van Bram Hurkens van Ateliereen Architecten uit Eindhoven. Deze kijkers werken als een periscoop, waarmee bezoekers over de omgeving kunnen kijken zonder zelf omhoog te gaan. Gebruikers zien ingekaderde beelden, vanuit een verrassend perspectief. In de kijkers / periscopen is een silhouet gemaakt dat iets vertelt over de geschiedenis van bijvoorbeeld de scheepswerf Vuyk die er vroeger was. De periscopen zijn gratis te gebruiken. En als je goed kijkt, vind je ook nog de zesde periscoop (niet op de foto).

In het parkgedeelte ernaast is ook een speeltuin voor de kinderen en een restaurant met een groot terras met veel zicht op de Hollandsche IJssel.

De watertoren in Moordrecht is ontworpen door architect P.D. Stuurman, in de stijl van de Late Amsterdamse School, als onderdeel van de Koninklijke Verenigde Tapijtfabrieken. Het fabrieksgebouw, dat in dezelfde bouwstijl werd opgetrokken, is in 1996 gesloopt. De toren is behalve bij de fabriek ook in gebruik geweest voor drinkwaterlevering aan de inwoners van Moordrecht en deed dienst als openbaar badhuis. Sinds 1978 is de toren als watertoren buiten gebruik.
De watertoren heeft een hoogte van 33 meter en bevatte een waterreservoir van 100 m³. De toren is inmiddels verbouwd tot atelier met woning.

De is een veerverbinding over de Hollandse IJssel tussen de plaatsen Gouderak en Moordrecht. De dienst vervoert voetgangers, fietsers en personenauto's. Een overtocht met de auto kost € 2,50 (stand 2022). De gemeente Krimpenerwaard heeft het veerrecht, dat doorloopt tot 2019. 

De veerdienst wordt uitgevoerd door twee veerponten: de Vegomo 5 en de Vegomo 6. Vegomo is een afkorting van Veer Gouderak Moordrecht. Deze boten zijn kopladers: ze hebben maar een laadklep en het stuurhuis bevindt zich achter het wegdek. De boot moet dus tijdens de overtocht omgekeerd worden en auto's moeten voorwaarts op de boot rijden en achterwaarts eraf - of andersom. De capaciteit is twee personenauto's. Tot 20 augustus 2011 werden in de spits twee veerponten ingezet, buiten de spits onderhield één veerpont de dienst. Daarna was er een nieuwe veerpont, de Veerkracht, met een capaciteit van drie personenauto's, en twee laadkleppen. In 2010 betaalde de provincie Zuid-Holland de helft van de aanschafkosten van deze nieuwe pont, 273.000 euro.

Door de komst van de nieuwe Gouderakse brug over de Hollandsche IJssel bij Gouda, in de N207, was die nieuwe pont niet meer rendabel, hoewel de omweg via de brug ruim 5 kilometer is. In 2013 is deze pont weer verkocht voor de veerdienst Aalst-Veen, waar ze per 18 juli 2013 werd ingezet. De veerdienst werd hervat met de Vegomo 5 en Vegomo 6. 

Nadat bekend werd dat de exploitant desondanks nog steeds verlies leed en met de veerdienst wilde stoppen, werd op initiatief van de bewoners van Moordrecht en Gouderak een petitie voor behoud van het veer gestart. Per 1 juni 2016 heeft Veerdienst Schoonhoven BV de exploitatie van de veerverbinding voorlopig tot 1 juni 2017 overgenomen. Vanwege de maatschappelijke relevantie dragen zowel de Gemeente Zuidplas als de Gemeente Krimpenerwaard bij aan de exploitatie van het veer.

Pont in 1958, zicht op Moordrecht aan de overkant

De pont 'Veerkracht', met Gouderak op de achtergrond

Pont in Gouderak, Moordrecht op de achtergrond

Pont in Gouderak, Moordrecht op de achtergrond

Veerponten gezien vanuit Moordrecht

Gezicht vanaf Moordrecht

Pont aan de Hollandse IJssel van Gouderak naar Moordrecht

Geen betere plek om van de herfst te genieten dan wandelend door de groene oase van de Krimpenerwaard, centraal gelegen midden in de Randstad. Of u nou geniet van de rust en ruimte in het oer-Hollandse veenweidelandschap of liever door sfeervolle dorpjes en stadjes zoals Stolwijk en Zilverstad Schoonhoven loopt: u vindt het in de Krimpenerwaard. Ontdek dit najaar zelf een van de vele verrassende wandelroutes zoals de Plagroute, de Molenwiekroute of het Waterwandelarrangement '1672'.

De Krimpenerwaard is met zijn 13.500 hectaren een van de grotere aaneengesloten veenweidegebieden van Nederland. De polder is duizend jaar oud en is ingeklemd tussen de Hollandsche IJssel en de Lek, in een driehoek die wordt gevormd door de plaatsen Schoonhoven, Gouda en Krimpen. De waard ligt, gemiddeld, twee meter onder het NAP.
Het moet wel een frustrerende bezigheid geweest zijn toen boeren hier in de middeleeuwen de velden ontwaterden en hoe meer ze die ontwaterden hoe natter die werden.

Dit is een typisch fenomeen als je veengebieden begint te draineren. Doordat de eeuwen voordien deze laaggelegen gebieden zeer zompig waren groeide de vegetatie hier weelderig. Als die afstierf en naar de moerassige bodem zonk rotte deze niet, bij gebrek aan zuurstof, maar werd die omgezet in bruin plantmateriaal: veen.

Later werden deze gebieden meermaals overstroomd door de rivieren en werd zand en klei-materiaal dat in het water opgelost zat, bovenop dat veen afgezet.

In de middeleeuwen begon de ondernemende landbouwer sloten te graven om de natte gronden te ontwateren, maar zo werden ook het niet zo compacte veen materiaal ontwaterd. Door het wegnemen van het water in het veen en door de druk van de bovenliggende lagen werd die veenlaag ingedrukt, en daardoor kwamen de gronden lager te liggen. Dit noemt men het 'inklinken van het veen'. En doordat deze gronden opnieuw lager kwamen te liggen, werden ze opnieuw natter.

Meestal besloten de 'ondernemende landbouwers' dan maar deze gronden te gebruiken als graasland voor het vee. In de 14de eeuw zou men ook windmolens gaan gebruiken om het water uit deze laaggelegen gebieden te pompen. En men startte ook met het ontginnen van het veen als brandstof, tot in de 1ste helft van de 20ste eeuw.

In het Groene Hart langs het riviertje de Vlist staat ons melkveehouderijbedrijf en kaasboerderij. Van de melk die de 60 koeien geven wordt heerlijke boerenkaas gemaakt op ambachtelijke wijze in houten vaten van 20 kg. Deze werkwijze maakt de smaak van onze boerenkaas zo uniek.
Als het weer het toelaat lopen de koeien in de zomermaanden buiten, en dat proeft u dan ook terug in de kaas.

In hun gezellige boerderijwinkel, waar u de kazen kan zien rijpen op de houten planken, verkopen ze eigen boerenkaas en vele andere streekproducten.

In de zomermaanden verkopen zij ook boerenschepijs. De boerderij is gelegen langs vele fiets- en wandelroutes en de kanoroute op de Vlist.

Gouderak is een klein dorpje dat valt onder de gemeente Krimpenerwaard in de provincie Zuid-Holland, gelegen aan de Hollandse IJssel en grenst aan Gouda, Moordrecht en de Achterbroek. Tussen Gouderak en Moordrecht wordt een veerverbinding onderhouden over de Hollandse IJssel. 

In het jaar 1274 komt men voor het eerst de naam “Gouderak” tegen. Een rak is een recht stuk in een rivier tussen twee bochten. De naam is afkomstig van de schippers op de Hollandse IJssel, die spraken over het Goudsche Rak. In de 15e eeuw begint de veeteelt zich als bestaansmiddel te ontwikkelen. Twee eeuwen later gaat de industrie in de vorm van touwslagerijen en steenbakkerijen een belangrijke plaats in Gouderak innemen. Daarnaast zijn er de rietmattenmakerij en de scheepswerven. In de bloeitijd van Gouderak stonden er 8 steenbakkerijen, 22 touwslagerijen, een grutterij en een korenmolen. Hoe klein Gouderak is geweest kan men opmaken uit een oude bevolkingsopgave waarin is vermeld dat er in het dorp niet meer dan ca. 50 huizen stonden. In 1632 waren dit er ongeveer 70 met een inwonertal van 400. De kerk is gebouwd in 1658. De eerste steen is gelegd door de kinderen van de toenmalige schout Johan Brouk.

De Gouderakkers werden ook stenengooiers genoemd. Deze schimpnaam dateert vermoedelijk uit de 16e eeuw. De Gouderakkers zouden toen, bij gebrek aan ‘echte’ wapens, de vijand met stenen te lijf zijn gegaan. Een andere bijnaam is rakkers. Hier zal de bijnaam van de plaatsnaam zijn afgeleid. In andere plaatsen worden de inwoners rakkers genoemd, omdat de jeugd daar destijds nogal baldadig en vechtlustig was. Nog een bijnaam is schillenvreters. De Gouderakkers waren destijds zo arm, dat zij de aardappelschillen meekookten en opaten. Later waren het de meer welgestelden die dat deden. 

20E EEUW 

Begin jaren tachtig kreeg Gouderak internationale bekendheid vanwege een grote gif affaire. Een wijk met bijna honderd woningen bleek sterk verontreinigd door chemisch afval dat eind jaren vijftig in een ondiep stuk van de rivier (een ‘zelling‘) was gestort en waarop vervolgens een woonwijk, de Zellingwijk, was gebouwd. De woningen moesten worden afgebroken. Het gebied is gesaneerd, en vanaf april 2010 werden nieuwe woningen gebouwd. Het werk werd in 2011 afgerond

Broekhuizen was voor 1798 een vrije heerlijkheid van Gouda. In 1798 werd Broekhuizen een zelfstandige gemeente. De zelfstandigheid heeft slechts kort geduurd want in 1811 werd Broekhuizen bij Gouda gevoegd. In 1816 werd Broekhuizen evenals Bloemendaal onderdeel van de nieuw gevormde gemeente Broek, Thuil en 't Weegje. In 1870 werd deze gemeente bij de nieuwe gemeente Waddinxveen gevoegd. En in 1964 werd door grenscorrecties Broekhuizen weer bij Gouda gevoegd.

't Weegje ook wel het Wijhe genoemd, is een natuur- en recreatiegebied, gelegen in het uiterste zuiden van de Nederlandse gemeente Waddinxveen tussen de Rijksweg A 12, de spoorlijn van Gouda naar Den Haag en de Gouwe.

Het recreatiegebied 't Weegje, heet naar het pad dat tussen de plas en de spoorlijn loopt. Het pad maakte vroeger deel uit van de oude Moortsche Veenwech en vormde een belangrijke verbinding tussen Gouda en Rotterdam. In het midden van het recreatiegebied, bevindt zich een veenwinplas. Deze plas van circa 60 ha, is ontstaan na veenwinning in 1825. De hierbij gewonnen turf, diende als brandstof voor brouwerijen, pottenbakkerijen en verwarming van woningen. Aangrenzend aan 't Weegje, ligt de Koningin Wilhelminakade, de vroegere Zuidkade. Na de inhuldiging van Koningin Wilhelmina in 1898 kreeg het de tegenwoordige naam. Waar nu de spoortunnel is, stond vroeger een wipmolen die bij de aanleg van een spoorlijn in 1903 is afgebroken. Oorspronkelijk bestond dit gebied uit weilanden en boerderijen, tegenwoordig vind men hier naast 't Weegje en restaurant, hoofdzakelijk woonhuizen.

Schielands Hoge Zeedijk is een belangrijke dijk in Nederland en strekt zich uit vanaf de Schie bij Schiedam tot de Gouwe bij Gouda in Zuid-Holland. Schielands Hoge Zeedijk beschermt een gebied met 3 miljoen inwoners in Zuid-Holland tegen overstromingen.
Schielands Hoge Zeedijk werd in de 13e eeuw aangelegd in opdracht van Aleid van Holland, gravin van Henegouwen, de dochter van graaf Floris IV van Holland.

De Kandelaarbrug is een ophaalbrug voor voetgangers en fietsers, over de Delftse Schie, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De ophaalbrug wordt hydraulisch aangedreven door een cilinder onder het brugdek. De brug heeft, aan de westzijde, de langste oprit van de hele omgeving en in deze oprit zit een 'knik'. Bij benadering maken zo'n 5000 fietsers per week gebruik van de brug en gaat deze in die tijd zo'n 120 keer open. Zijwind bij de Kandelaarbrug maakt het voor schippers lastig deze brug te passeren.

De Brugse geleerde en uitvinder Simon Stevin deed zijn beroemde valproeven op de toren van Delft in de 16de eeuw. Reeds in de Griekse tijd was Aristoteles ervan overtuigd dat zwaardere ballen sneller vallen dan lichtere. Simon Stevin toonde met zijn proeven aan dat dit niet zo was. Hij liet twee loden ballen van 10m hoogte vallen, waarvan de één 10 maal meer woog dan de tweede. Ze kwamen terzelfdertijd op de grond aan. Deze proef zou door Galilei iets later gedaan werden aan de beroemde toern van Pisa. Galilei werd er door beroemd. Weinigen weten dat het eerder door Simon Stevin eerder werd gedaan.

Wiskundige Ludolph van Ceulen verhuisde van Hildesheim naar Delft en daarna naar Leiden. In 1594 opende hij een schermschool in Leiden. In 1600 werd hij benoemd tot eerste hoogleraar wiskunde aan de Universiteit Leiden.

Hij leverde de eerste grote Europese bijdrage sinds Archimedes Pi berekende. Hij kwam tot een schatting van π, dat klopt tot 35 cijfers achter de komma.

Hij liet de cijfers in zijn grafsteen graveren

De Oude Kerk (of: Oude Jan) die dateert uit 1246 is de oudste kerk van Delft. Karakteristiek aan de Oude Kerk is de scheefgezakte toren. Omdat er vóór de bestaande kerk eigenlijk geen ruimte was om de toren te bouwen, heeft men waarschijnlijk het water van de Oude Delft op die plaats omgelegd om ruimte te creëren. De toren is vervolgens half op een zandrug en half op de gedempte gracht gebouwd. Door inklinking van de grond ter plaatse van de gedempte gracht begon de toren al tijdens de bouw scheef te zakken. In de toren is ook een knik te zien; doordat de toren al tijdens de bouw scheef stond, heeft men recht verder gebouwd op een scheve basis. Door de eeuwen heen heeft de scheve toren menig stedeling verontrust. In 1843 besloot de 'Raad der stad Delft' dat de toren -uit angst voor instortingsgevaar- tot aan het dak van de kerk moest worden gesloopt. Lokale aannemers hebben toen kunnen voorkomen dat dit besluit daadwerkelijk werd uitgevoerd. De 75 meter hoge toren staat tegenwoordig 1,96 meter uit het lood.